Viêm cầu thận mạn tính, Bài thuốc điều trị viêm cầu thận mạn tính

 Viêm cầu thận mạn tính là một căn bệnh được miêu thuộc phạm vi chứng thủy thũng (thể âm thủy) của đông y. Phong tà hàn thấp gây chứng phù thũng cấp tính (dương thủy) lâu ngày vì mệt nhọc, cảm nhiễm, ăn uống không cẩn thận, bệnh không khỏi hay tái phát làm giảm sút công năng vận hóa thủy thấp của tỳ và công năng khí hóa thủy thấp của thận gây nước ứ đọng thành chứng phù thũng mạn tính (âm thủy).

Phân loại thể bệnh viêm cầu thận mạn tính và cách chữa như sau:

1. Viêm cầu thận mạn tính Thể tỳ dương hư.

– Triệu chứng: Phù ít không rõ ràng, phù ở mi mắt, sắc mặt trắng xanh, tay chân mệt mỏi, ăn kém, hay đầy bụng, phân nhão, tiểu tiện ít, chất lưỡi bệu, có vết răng, chân tay lạnh, mạch hoãn

– Phương pháp chữa: ôn bổ tỳ dương lợi niệu

Bài thuốc Vị linh thang gia giảm

Quế chi 6g                      Phục linh bì 12g             Thương truật 12g

Trạch tả 12g                  Ý dĩ 16g                         Hậu phác 6g

Xuyên tiêu 4g               Sa tiền 20g

Châm cứu: Cứu Tỳ du, Túc tam lý, Tam tiêu du

2. Viêm cầu thận mạn tính Thể thận tỳ dương hư

– Triệu chứng: Phù không rõ ràng, phù ít kéo dài (nhất là ở hai mắt cá chân) bụng chướng nước tiểu ít, sắc mặt trăng xanh, lưỡi bệu, mệt mỏi, lưng mỏi lạnh. chân tay lạnh, sợ lạnh, mạch trầm tế

– Phương pháp chữa: ôn, thận tỳ dương

Bài thuốc Chấn vũ thang gia giảm

Bạch truật 12g               Trạch là 128                  Sa tiền 12g

Bạch thược 12g              Trư linh 8g                     Bạch linh 12g

Nhục quế 4g                   Phụ tử chế 8g                 Sinh khương 6g

Châm cứu: Các huyệt Quan nguyên, Khí hải, Tỳ du, Túc tam lý, Tam âm giao

Sau khi đã hết phù tình trạng sức khỏe người bệnh tiến bộ, bệnh đã ổn định. Để củng cố kết quả chữa bệnh, phải tiếp tục cho uống thuốc bổ tỳ, bổ thận phối hợp với các thuốc lợi thấp. Có thể dùng các thuốc: Kiên tỳ lợi thấp như Sâm linh bạch truật tán, Ôn thận lợi thấp như Tế sinh thận khi hoàn (tức là bài Bát vị quê phụ thêm ngưu tất, sa tiên tử dưới dạng thuốc bột, hoặc bài thuốc nam sừng nai 120g, nhục quế 40g, củ mài 80g, khiếm thực 80g, mật ong 1200g, tiểu hội 40g, mã đề 30g, thỏ ty tử 100g, hạt sen 80g) tán bột làm viên ngày uống 10-20g. Thời gian dùng thuốc phải lâu dài theo dõi 3-6 tháng bằng định lượng protein trong nước tiêu

3. Viêm cầu thận mạn tính Thể âm hư dương xung

Hay gặp ở thể viêm cầu thận mạn tính, có cao huyết áp

– Triệu chứng: Phù không nhiều hoặc đã hết phù, nhức đầu chóng mặt, hồi hộp, trống ngực miệng khát, môi đỏ, họng khô, chất lưỡi đỏ, mạch huyền sác

– Phương pháp chữa: bình can tư âm lợi thủy

Bài thuốc Câu đằng 16g; Đan sâm 12g; Tang ký sinh; 16g Quy bản 12g; Cúc hoa 12g; Trạch tả 12g; Sa sâm 12g; Sa tiền tử 12g; Ngưu tất 12g.

Châm cứu: Châm các huyệt Tam âm giao, Thái xung, Can du, Nội quan, Thần môn, và các huyệt tại chỗ theo chứng

4. Thể viêm cầu thận mạn tính có u rê máu cao

Do công năng của tỳ dương và thận dương giảm sút quà nhiều nên trọc âm nghịch lên, gây chứng u rê huyết cao gọi là dương hư âm nghịch

– Triệu chứng: lợm giọng, buồn nôn, sắc mặt đen, đau tức ngực, bụng chướng, đại tiện lỏng, tiểu tiện ngắn ít, chất lưỡi bệu, rêu trắng dầy, mạch huyền tế, nhu tế

– Phương pháp chữa: ôn dương giáng nghịch

Bài thuốc    Phụ tử chế 12-16g          Trần bì 8g            Đại hoàng 12-16g

Phục linh 12g                 Bạch truật 12g

Sinh khương 8g              Hậu phác 6g

Đẳng sâm 20g                Bán hạ chế 12g.

Nếu đại tiện phân nát, nước tiểu trong, đau bụng, rêu lưỡi trắng trơn (trọc khí hậu hàn) thêm can khương 8g, ngô thù 8g

Nếu nước tiểu ít, đại tiện táo, miệng hôi lở loét (trọc khí hóa nhiệt) thêm hoàng liên 12g, trúc nhự 12g, chỉ thực 12g, can khương 4g, đẳng sâm 16g, cam thảo 4g, hoàng liên 4g, đại táo 12g (bán hạ tả tâm thang)

Nếu có hiện tượng trụy mạch, dùng Độc sâm thang hoặc bài Sinh mạch thang (nhân sâm 8g, ngũ vị tử 8g, mạch môn 8g) kết hợp với các vị thuốc hồi dường như phụ tử chế 12g, nhục quế 6g, can khương 6g

II. Điều trị viêm cầu thận mạn tính theo y học hiện đại

Chế độ nghỉ ngơi

Nghỉ ngơi tuyệt đối trong đợt tiến triển Ngoài đợt có thể công tác nhẹ, tránh lao động nặng, đảm bảo giờ nghỉ, Tránh lạnh

Chế độ ăn: Mỗi ngày cần 2000kcal . Ăn nhạt không tuyệt đối, chỉ thêm NaCl vào thức ăn nếu nhạt, Na dưới 2 gam mỗi ngày

Số lượng protit/g cho mỗi kg cơ thể có thể tính theo lượng u rê đào thải trong nước tiêu 24 giờ, cứ 1g u rê cho ăn 3g, tăng gluxit, giảm lipit, nếu có kèm theo thận hư nhiễm mỡ

Số lượng nước tùy theo số lượng nước tiểu 24 giờ

Thuốc: Chỉ cho khi thật cần thiết Thuốc lợi tiểu: Lasix Hypothiazit không nên cho khi có nhiều hồng cầu trong nước tiểu, u rê cao

Kháng sinh và cocticot như trong viêm cầu thận cấp

Thuốc hạ áp nếu có cao huyết áp Glucoza ưu trương 20ml hay canxi glucoza 0,50 gam để chống kali máu cao Chống thiếu máu

Strophantin: nếu có suy tim

Thanh toán những ô nhiễm khuẩn tồn tại như Cắt amiđan, chữa viêm tai giữa, sâu răng, viêm họng

Nếu có suy thận : Lọc màng bụng hoặc chạy thận nhân tạo tuần 1-2 lần

Xem thêm: điều trị huyết áp thấp, điều trị huyết áp cao