Bưởi là loại trái cây ngon miệng, giàu dinh dưỡng, vitamin…được nhiều người ưa thích, nên thường được chọn làm món tráng miệng hay ép thành nước giải khát. Bên cạnh đó, bưởi từ lâu đã được biết đến như một vị thuốc quý .
Theo cuốn sách “Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam” – NXB Khoa học và Kỹ thuật) – tài liệu tập hợp các công trình nghiên cứu của nhiều chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực Dược liệu – Dược Cổ truyền: lá bưởi, vỏ bưởi, nước ép múi bưởi và hạt vỏ bưởi có rất nhiều công dụng trong điều trị các loại bệnh.
Bài thuốc dân gian từ cây bưởi
Chữa ho hen bằng Cùi bưởi
Vị ngọt đắng, tính ấm, tác động vào tỳ, thận và bàng quang, công dụng hóa đàm, tiêu thực, hạ khí và làm khoan khoái lồng ngực. Cùi bưởi được dùng để chữa các bệnh sau:
Chữa ho hen ở người già: cùi bưởi thái vụn, hấp cách thủy với kẹo mạch nha hoặc mật ong, ngày ăn 2 lần vào buổi sáng, mỗi lần một thìa. Hoặc cùi bưởi thái chỉ, hãm với nước sôi uống thay trà.
Đau bụng do lạnh: cùi bưởi, trà, thang đằng hương. Các vị sấy khô tán bột, uống 6 g mỗi lần.
Sán khí: cùi bưởi khô sao vàng 10 g sắc uống hằng ngày.
Phụ nữ mang thai nôn nhiều: cùi bưởi 4-12 g sắc uống.
Viêm loét ngoài da: cùi bưởi tươi sắc lấy ngâm rửa
Vỏ bưởi
Vỏ quả bưởi chữa ăn uống không tiêu, đau bụng, ho, ngày dùng 4 -12 g dưới dạng thuốc sắc.
Vỏ hạt bưởi được dùng để cầm máu trong các trường hợp chảy máu, ngày dùng 4-10 g dưới dạng thuốc sắc.
Chữa viêm khớp, đau nhức xương khớp bằng Lá bưởi
lá bưởi có vị đắng, cay, mùi thơm, tính ấm, có tác dụng trừ hàn, tán khí, thông kinh lạc, giải cảm, trừ đờm, tiêu thực, hoạt huyết, tiêu sưng. Lá bưởi già chữa cảm sốt, ho, nhức đầu, hắt hơi, kém ăn, chữa sưng đau chân do hàn thấp chướng khí, giảm đau do trúng phong, tê bại. Cách thức chữa bệnh là sắc uống với liều dùng từ 10 đến 20g lá tươi một ngày. Cũng có thể nấu nước để xông, ngâm chân và dùng lá xát vào chân. Lá bưởi non được nướng chín để nắn, xoa bóp chỗ đau (cho tan máu ứ), chỗ bị sai khớp, sưng, bong gân hay gãy xương, sau đó dùng lá khác (chưa nướng) giã nát, bó vào chỗ bị tổn thương.
Dân gian thường dùng lá bưởi tươi nấu với nhiều lá thơm khác để xông, tắm chữa cảm cúm, nhức đầu rất có hiệu quả. Lá bưởi và hành củ giã nát đắp vào huyệt thái dương có thể trị chứng đau đầu do phong hiệu quả. Lá bưởi và gừng giã nát, trộn với dầu trầu, đắp tại chỗ có thể điều trị viêm khớp cấp.
Lá bưởi, thành bì 30 g, bồ công anh 30 g, sắc uống hằng ngày, chữa áp xe vú.
Chữa đau đầu, chóng mặt bằng Múi bưởi
Dùng để trị đau đầu, mỗi ngày ăn 100-150 g. Người bị đau đầu nặng, buồn nôn, hoa mắt, chóng mặt, rêu lưỡi. Thái vụn 500g múi bưởi rồi ướp với đường trắng trong liễn sành một đêm, sau đó cho vào nồi chưng kỹ, cho 350g mật ong vào quấy đều, để nguội rồi đựng trong bình gốm kín để dùng dần. Mỗi lần uống 3 g, ngày dùng 3 lần.
Nước ép múi bưởi được dùng làm thuốc chữa tiêu khát (đái tháo nhạt), thiếu vitamin C
Hoa bưởi chữa các chứng đau dạ dày
Có tác dụng hành khí, tiêu đờm, giảm đau, dùng để chữa các chứng đau dạ dày, đau tức ngực với liều từ 2-4 g, sắc uống.
Hoa bưởi ngâm rượu trắng sau một thời gian thành tinh dầu bưởi rất thơm.
Hạt bưởi
Hạt bưởi bóc vỏ cứng ở ngoài, xâu vào dây thép, đốt cháy thành than, nghiền nhỏ. Rửa sạch chỗ da đầu bị chốc, bôi bột thuốc này lên ngày 1-2 lần, điều trị 3-6 ngày là khỏi.
Tầm gửi cây bưởi được dùng chữa các bệnh khớp, ăn uống khó tiêu.
* Lưu ý: theo các chuyên gia y học cổ truyền, người suy nhược do can hỏa nhiệt không nên dùng các bài thuốc từ bưởi .